WYKONAWCY:

Bielska Orkiestra Cavatina
Camerata Silesia
Jacek Obstarczyk – dyrygent
Anna Szostak – dyrygentka

PROGRAM:

Antonio Vivaldi – Gloria RV 589
Josef Suk – Medytacja na staroczeskim chorale „Święty Wacław” Op. 35a
Pēteris Vasks – The Fruit of Silence
Arvo Pärt – The Deer’s Cry
Ola Gjeilo – Song of the Universal

Bielska Orkiestra Cavatina to zespół orkiestrowy działający w Bielsku-Białej od września 2023 roku, który w zależności od potrzeb programowych występuje w składzie zespołu barokowego, XIX-wiecznej orkiestry smyczkowej czy też klasycznej orkiestry symfonicznej. Zawsze jednak zachwyca najwyższym poziomem artystycznym, pasją i szacunkiem do dzieła, które wykonuje. Dzięki udanej współpracy władz miasta, Bielskiego Centrum Kultury i Cavatina Hall udało się w Bielsku-Białej stworzyć orkiestrę uniwersalną, zawsze gotową podjąć się najpoważniejszych wyzwań artystycznych z zachowaniem tego, co w muzyce najcenniejsze – miłości do niej, szacunku do wykonywanego dzieła muzycznego i pasji wykonawczej. Słuchając gry muzyków, musimy, tak jak oni, poddać się im bez granic i zanurzyć całkowicie w dźwiękach, które płyną z estrady. Kierownictwo artystyczne zespołu tworzą: Jacek Stolarczyk, Krzysztof Kokoszewski i Jacek Obstarczyk pełniący dzisiaj rolę dyrygenta.

Zespół Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia” to czołowa w Polsce kameralna grupa śpiewacza utworzona w 1990 r. przez kierującą zespołem do dziś dyrygentkę Annę Szostak. 

Zespół ceniony jest przede wszystkim za perfekcyjne wykonania muzyki współczesnej. Dokonuje prawykonań, świetnie odnajduje się także w interpretacjach muzyki dawnej. 

W ciągu ponad 30 lat działalności Camerata Silesia zdobyła międzynarodową renomę występując w najbardziej prestiżowych salach koncertowych Europy i Azji. Zespół regularnie bierze udział w najważniejszych międzynarodowych festiwalach muzycznych w Polsce, będąc gościem m.in. Warszawskiej Jesieni, Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena czy festiwali takich jak Chopin i jego Europa.

Chór był również zapraszany na ważne festiwale zagraniczne: m.in. Sommerfestspiele
w Bregenz, ISCM World Music Days w Wiedniu i we Wrocławiu, Musikfestival Landschaft Westfalen w Münster czy Sounds New Contemporary Music Festival w Canterbury.

Camerata Silesia współpracuje z najwybitniejszymi dyrygentami, solistami, instrumentalistami i orkiestrami na świecie. Spośród tych ostatnich można wymienić zespoły tej rangi, co Wiener Symphoniker, London Philharmonic Orchestra czy Narodowa Orkiestra Polskiego Radia w Katowicach, a także Sinfonia Varsovia. 

Poziom pracy chóru docenił szczególnie Krzysztof Penderecki – Camerata Silesia wielokrotnie współwykonywała pod batutą samego kompozytora jego Pasję Łukaszową, Polskie Requiem i Siedem bram Jerozolimy, a podczas Warszawskiej Jesieni uczestniczyła w wykonaniu Canticum Canticorum. W 2012 zespół został zaproszony do udziału w przedstawieniach
i nagraniach na DVD scenicznej wersji Pasji wg św. Łukasza Pendereckiego w reżyserii Grzegorza Jarzyny. W 2017 roku chór wykonywał to samo dzieło w Londynie razem z London Philharmonic Orchestra pod dyrekcją Vladimira Jurowskiego. 

Zespół ma w dorobku już ponad pięćdziesiąt płyt. Pięć autorskich albumów chóru nagrane pod dyrekcją Anny Szostak-Myrczek uzyskały Nagrodę Muzyczną „Fryderyk” – w latach 1997, 2020, 2021, 2022 i 2023. Kilkanaście płyt chóru było do niej nominowanych. „Fryderykami” nagradzane były też przedsięwzięcia, przy których Camerata współpracowała: monograficzna płyta z utworami Pawła Szymańskiego z 1997 roku oraz box „100 na 100” dokumentujący sto lat muzyki polskiej wyróżniony w 2020 roku aż dwiema statuetkami. 

Zespół został objęty patronatem Miasta Katowice w 2004 roku, a także podjął stałą współpracę z NOSPR, której siedziba stała się stałym miejscem koncertowania Cameraty Silesii.

Od 2024 roku Zespół Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia” jest Instytucją Kultury Miasta Katowice współprowadzoną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

DYRYGENCI:

Jacek Obstarczyk – dyrygent 

Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku pięciu lat pod okiem swojego ojca. Po ukończeniu Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II st. w Bielsku – Białej kontynuował swoją edukację na Akademii Muzycznej w Katowicach, a następnie w Universität für Musik und Darstellende Kunst w Wiedniu. Jako pianista oraz kompozytor jest laureatem wielu nagród ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów muzycznych. W roku 2012 zdobył trzecie miejsce na konkursie Transatlantyk Instant Composition Contest, a dwa lata później, wraz z zespołem The ThreeX, otrzymał Grand Prix oraz złoty medal na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej w Osace (Japonia). W roli dyrygenta współpracuje między innymi z Bielską Orkiestrą Kameralną i ma na swoim koncie liczne występy w kraju i za granicą. Oprócz muzyki klasycznej zajmuje się również wieloma innymi gatunkami muzycznymi, takimi jak jazz, gospel, soul, pop. Jest członkiem i współtwórcą zespołu The ThreeX. Występował w większości krajów Europy, jak również w Stanach Zjednoczonych, Argentynie, Chile, Japonii, Chinach, Indiach oraz Australii. W swoim dorobku posiada pięć albumów studyjnych: Das Kleine Wien Trio – 1, The ThreeX – Unchained, Rebelión, Zoltán Kiss/Jacek Obstarczyk – Non Stop, The ThreeX – Playground oraz album DVD The ThreeX – Mindbowing. Jest współtwórcą Festiwalu Muzyki Crossover w Bielsku Białej. W 2017 roku, wraz z zespołem The ThreeX, otrzymał nagrodę prezydenta miasta Bielska-Białej w dziedzinie kultury i sztuki IKAR 2017.

Anna Szostak – dyrygentka

Dyrygent, pedagog, profesor sztuki w dyscyplinie sztuki muzyczne. Jest absolwentką Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego. Z uczelnią tą związana jest do dzisiaj. Odbyła studia podyplomowe w zakresie dyrygentury chóralnej i emisji głosu w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Stworzyła i prowadziła kilka zespołów wokalnych, z którymi zdobywała nagrody na festiwalach polskich i zagranicznych. Największe uznanie zyskała jako dyrygent Zespołu Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”, który prowadzi nieprzerwanie od jego założenia w 1990 roku. Zespół ten, składający się z solistów wokalistów, prowadzi aktywną działalność koncertową, wykonując pod jej kierunkiem zarówno utwory wokalne a cappella, jak i wokalno-instrumentalne, często z udziałem wybitnych solistów, zespołów i orkiestr. Poprowadziła od pulpitu dyrygenckiego ponad 300 prawykonań utworów polskich twórców współczesnych. Dyrygowała również prawykonaniami utworów powstałych przed wiekami i odkrytych współcześnie. Dyrygowała koncertami chóralnymi jak i wokalno-instrumentalnymi na najważniejszych międzynarodowych festiwalach. Przygotowany przez nią zespół występował z wieloma renomowanymi orkiestrami, m.in. Wiener Symphoniker, London Philharmonic Orchestra, a także z Narodową Orkiestrą Polskiego Radia w Katowicach czy Sinfonią Varsovią. W swoim dorobku Anna Szostak ma ponad 60 wydawnictw fonograficznych. Nagrywane pod jej dyrekcją i zgodnie z jej koncepcją płyty Cameraty honorowane są prestiżowymi wyróżnieniami – pięć z nich uzyskało „Fryderyka”, a kilkanaście było do niego nominowanych. Została uhonorowana także Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki, Nagrodą Artystyczną Marszałka Województwa Śląskiego, a także uzyskała Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. 

PROGRAM:

Antonio Vivaldi – Gloria RV 589 – dyrygent Jacek Obstaczyk

Antonio Lucio Vivaldi (1678-1741) zwany Il Prete Rosso (pol. „Rudy Ksiądz”) – włoski kompozytor i skrzypek uznawany jest za jednego z najwybitniejszych kompozytorów epoki baroku. W wieku 25 lat otrzymał święcenia kapłańskie. Pół roku później, we wrześniu 1703 roku, rozpoczął pracę jako nauczyciel gry na skrzypcach w sierocińcu dla dziewcząt Ospedale della Pietà, dla którego komponował do końca życia. To właśnie dla dziewczęcej orkiestry smyczkowej tego schroniska dla ubogich i bezdomnych dziewcząt skomponował najsłynniejszy dzisiaj cykl czterech koncertów skrzypcowych zatytułowanych „Cztery pory roku”. Trzy „Glorie” (RV 588, 589 i 560) skomponowane zostały dla żeńskiego chóru w della Pieta najprawdopodobniej pomiędzy rokiem 1714 – 1719.  Ta najbardziej znana i uznawana za najpiękniejszą i najbardziej doskonałą, rozpoczyna nasz dzisiejszy koncert. Potocznie nazywana „Glorią Vivaldiego” ze względu na dużą popularność i skład wykonawczy – orkiestrę kameralną i chór. Gloria RV 589 jest bardziej wyrafinowana i bardziej oryginalna niż jej poprzedniczka, Gloria in excelsis Deo, napisana na chór solo. Partytura Glorii RV 560 niestety zaginęła. 

Części Glorii – korekta

1. Gloria in excelsis Deo (chór)
2. Et in terra pax (chór)
3. Laudamus te (soprany I i II)
4. Gratias agimus tibi (chór)
5. Propter magnam gloriam (chór)
6. Domine Deus, Rex coelestis (sopran)
7. Domine, Fili unigenite (chór)
8. Domine Deus, Agnus Dei (alt i chór)
9. Qui tollis peccata mundi (chór)
10. Qui sedes ad dexteram Patris (alt)
11. Quoniam tu solus sanctus (chór)
12. Cum Sancto Spiritu (chór)

Czas trwania: 32 min

Przerwa

Josef Suk – Medytacje na staroczeskim chorale „Święty Wacław” op. 35 a – dyrygent Jacek Obstarczyk

Josef Suk (1874-1935) czeski kompozytor i znakomity skrzypek. Był uczniem i zięciem Antonína Dvořáka. Studiował w konserwatorium w Pradze, m.in. grę na skrzypcach pod okiem Antonína Bennewitza i kompozycję u Antonína Dvořáka. W roku 1922 został w nim profesorem kompozycji, a w roku 1924 jego rektorem. Medytacje na orkiestrę smyczkową to utwór skomponowany najprawdopodobniej w 1914 roku, w którym kompozytor zawarł motywy zaczerpnięte ze staroczeskiego chorału opiewającego życie i męczeńską śmierć Świętego Wacława, patrona Czech. To wzruszający utwór pełen melancholii, ale także dramatyzmu. Utwór ten występuje także w wersji na kwartet smyczkowy.

Czas trawa 7:30 min. 

Peteris Vasks – The Fruit of Silence – dyrygentka – Anna Szostak

Peteris Vasks (1946) – łotewski kompozytor zafascynowany skalami modalnymi (durowe skale kościelne) i motywiką łotewskiej muzyki ludowej. Tworzy muzykę niezwykle ekspresyjną i programową. W swych kompozycjach stara się wyrazić sprzeciw wobec niszczeniu przyrody i zaniku tradycyjnych wartości etycznych we współczesnym, otaczającym nas świecie. Właśnie ten utwór, The Fruit of Silence (Owoc ciszy) na orkiestrę smyczkową, stanowi najlepszy przykład jego twórczości.  

Czas trwania: 4:50 min.

Arvo Pärt – The Deer’s Cry – dyrygentka Anna Szostak

Arvo Pärt (1935) – kompozytor estoński. Jego twórczość nawiązuje do praktyk medytacyjno- ascetycznych mnichów ze Świętej Góry Atos (wspólnota mnichów prawosławnych z Góry Athos na greckim półwyspie Athos). Jak sam mówi o swojej twórczości „ma ona więcej wspólnego z wielowiekową tradycją chorału gregoriańskiego i polifonią renesansową, niż z twórczością współczesnych minimalistów”. Utwór, który usłyszymy, The Deer’s Cry (Krzyk jeleni), jest tego spojrzenia na muzykę najlepszym przykładem. Prosta harmonia utrzymana w renesansowym stylu i polifoniczny dialog głosów jest podobny w swym wyrazie do wielogłosowego śpiewu cerkiewnego. 

Czas trwania 4:20 min.

Ola Gjeilo – Song of the Universal – dyrygentka – Anna Szostak

Ola Gjeilo (1978) – norweski pianista i kompozytor. Głównie komponuje muzykę chóralną i fortepianową, ale w jego twórczości znajdziemy także utwory na orkiestrę symfoniczną. W 2012 roku jego album z muzyką chóralną „Northem Lights” został wyróżniony w kategorii wokalna muzyka klasyczna przez iTunes, jako album roku. „Song of the Universal”, który zakończy dzisiejszy koncert, to właśnie typowy przykład twórczości Ola Gjeilo. Chór, orkiestra smyczkowa i fortepian, starają się opowiedzieć nam dźwiękami o zamglonych mrocznych pejzażach górskich, a także opisać słoneczne chwile po długiej polarnej nocy, ale przede wszystkim zachwycać i opowiadać o uniwersalnej piękności, jaką jest otaczająca nas przyroda.

Czas trwania: 10:20

Program opracował Andrzej Kucybała