Wysłuchanie tego wiekopomnego działa muzycznego uświetni nam w Cavatina Hall jubileusz 20-lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Dyrygent: 
Stanley Dodds

Wykonawcy:
Bielska Orkiestra Cavatina
Chór Filharmoników Katowickich
Iwona Hossa – sopran
Anna Radziejewska – mezzosopran
Rafał Bartmiński- tenor
Paweł Michalczuk – bas

Bielska Orkiestra Cavatina – powstała w 2023 roku w wyniku porozumienia władz miasta i Cavatina Hall. To ich 9 projekt artystyczny i dzisiaj także utwór z dziewiątką – IX symfonia Beethovena. Orkiestra realizuje koncerty, łącząc muzykę klasyczną z propozycjami wykraczającymi poza klasykę. Szukają w repertuarze muzyki utworów ambitnych, wymagających a jednocześnie dbając o popularyzację repertuaru, który zachwyci bielską publiczność. Kierownictwo artystyczne zespołu: Jacek Stolarczyk, Jacek Obstarczyk i Krzysztof Kokoszewski zawsze na pierwszym miejscu stawia pasję muzyczną i nienaganne wykonanie utworów. To zespół, w składzie którego występują najlepsi z najlepszych, doskonale rozumiejący muzykę i po prostu działających „na tych samych falach”. Wyróżnia ich pasja i doskonałość.

IX Symfonia d-moll op. 125 Ludwiga van Beethovena

To ostatnia ukończona w 1824 roku symfonia Beethovena i zarazem jedna z najsłynniejszych i najwybitniejszych dzieł muzyki poważnej. Znana także jako „Symfonia radości”. Popularna głównie dzięki finałowej kantacie do słów „Ody do radości” Friedricha von Schillera. Była pierwszą w historii symfonią wokalno-instrumentalną. Rękopis symfonii został wpisany w 2001 roku na listę UNESCO Pamięć Świata. Sprzedany za 2,1 mln funtów w 2003 roku na aukcji w Londynie, stał się jednym z najdroższych rękopisów na świecie. Po raz pierwszy IX Symfonia została wykonana publicznie 7 maja 1824 roku w Wiedniu. Jej premiera spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem publiczności. Beethoven, który z powodu całkowitej głuchoty nie był już w stanie dyrygować swoim dziełem, stał podczas koncertu za plecami dyrygenta, tyłem do publiczności. Nie mógł, zatem zauważyć burzliwych owacji po zakończeniu utworu. Według anegdoty przekazanej przez sekretarza kompozytora Antona Schindlera, podeszła do niego wówczas śpiewaczka Caroline Unger i odwróciła go w stronę publiczności, aby kompozytor mógł zobaczyć na własne oczy entuzjazm, który ogarnął publiczność po wykonaniu tego dzieła. Oczywiście, pomimo wielkiego premierowego sukcesu ówczesny świat muzyczny, krytycy wiedeńscy, kompozytorzy krytycznie ocenili tę symfonię. Felix Mendelssohn-Bartholdy stwierdził, że „jest to muzyka napisana na Wielki Wtorek przez pijanego”. Louis Spohr wyraził się o tym utworze bardzo krytycznie, stwierdził, że „chóralny finał jest monstrualny i pozbawiony smaku”. Krytycznie do tego działa odniosła się również po premierze w Londynie w kwietniu 1826 r. publiczność i krytyka londyńska a także „klapą” zakończyła się amerykańska premiera z 1846 roku w Nowym Yorku. Dopiero nowe, następne pokolenie muzyków i słuchaczy doceniło wartość i przełomową rolę ostatniego dzieła Beethovena. Wszelkie spory umilkły, gdy dzieło zostało poprowadzone przez Richarda Wagnera w 1842 w Dreźnie. Hector Berlioz stwierdził, że IX symfonia dała początek nowoczesnej muzyce. Pod wpływem monumentalnego brzmienia symfonii całe życie pozostawali Anton Bruckner i Gustav Mahler. Bedřich Smetana uznał IX symfonię za „boskie objawienie”, a Marcel Quinet nazwał ją „Marsylianką ludzkości”. Symfonia składa się tradycyjnie z czterech części, choć kompozytor zamienił ich kolejność przesuwając wolne adagio z tradycyjnie drugiej na trzecią pozycję: 

1. Allegro ma non troppo, un poco maestoso, 
2. Allegro vivace,
3. Adagio molto e cantabile – Andante moderato,
4. Presto – Allegro assai – Andante maestoso – Allegro energico, sempre ben marcato – Allegro ma non tanto – Prestissimo

W finale symfonii Beethoven wprowadził głosy wokalne wykorzystując słowa poematu Friedricha von Schillera „Oda do radości”. Aranżację fragmentu finału przyjęto w 1972 roku jako hymn Rady Europy, a w 1986 przyjęła ją, jako swój hymn Unia Europejska. 

W Bielsku-Białej to dzieło wykonane zostanie po raz drugi. 1 maja 2004 roku w dniu przyjęcia Polski do Unii Europejskiej mieszkańcy Bielska-Białej mogli w Sali Redutowej dawnego Hotelu „Pod Orłem” usłyszeć tę symfonię w wykonaniu młodzieżowej orkiestry symfonicznej składającej się z zaproszonych przez Andrzeja Kucybałę młodych muzyków z bielskiej i śląskich szkół muzycznych, młodych muzyków z Anglii, Niemiec, Słowacji, Czech, Szwecji, chóru Akademii Muzycznej w Katowicach i pochodzących ze Śląska młodych śpiewaków. 

Stanley Dodds

Stanley Chia-Ming Dodds urodził się w Kanadzie, dorastał w Australii, a obecnie mieszka w Berlinie, gdzie jest głównym dyrygentem Sinfonie Orchester Berlin.

Na skrzypcach i fortepianie zaczął grać w Adelajdzie w wieku czterech lat. Uczęszczał do Konserwatorium Brucknera i Liceum Muzycznego w Linzu, a następnie rozpoczął studia w Konserwatorium w Lucernie. Naukę gry na skrzypcach kontynuował w Akademii Karajana. W 1994 r. został przyjęty do orkiestry Berlińskich Filharmoników jako skrzypek. 

Dyrygenturę studiował w Australii, Szwajcarii i Niemczech. Jego najważniejszym mentorem był znany fiński profesor Jorma Panula, istotny wpływ na jego karierę dyrygencką mieli także główni dyrygenci Filharmonii Berlińskiej – Claudio Abbado, Sir Simon Rattle i Kirill Petrenko. Stanley Dodds jest również zaangażowany w edukację muzyczną i orkiestrową młodzieży. Pełni funkcje dyrektora artystycznego Państwowej Orkiestry Młodzieżowej Meklemburgii-Pomorza Przedniego i Festiwalu Orkiestr Młodzieżowych w Neubrandenburgu. W 2021 r. założył zespół ZeMu! Ensemble, który rok później zadebiutował na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki w Singapurze w 2022 r. premierą multimedialnego dzieła The Once and Future.

Jego nagrania utworów Wolfganga Rihma z muzykami Orkiestry Symfonicznej Radia Bawarskiego zostały nominowane w kategorii Dyrygent Roku w konkursie German Opus Classic Awards 2022. Inne ważne wykonania i nagrania to Koncert skrzypcowy Martóna Illésa z Patricią Kopatschinską i Orkiestrą Akademii Karajana, projekt Baltic Roots z Baibą Skride, premiera Alavò Vito Žuraja oraz dzieła Esy-Pekki Salonena z muzykami Filharmonii Berlińskiej. Poprowadził również orkiestry wykonujące wiele dzieł operowych. W 2016 r. dyrygował Australian World Orchestra w Operze w Sydney, złożoną ze znakomitych australijskich muzyków klasycznych z całego świata, w tym członków Filharmoników Berlińskich i Wiedeńskich, Chicagowskiej Orkiestry Symfonicznej i Londyńskiej Orkiestry Symfonicznej.

Podczas pandemii Stanley Dodds opracował i wyprodukował The Berlin Phil Series, jedenastoodcinkową serię cotygodniowych koncertów on-line dla Digital Concert Hall, w których wykonaniu wzięli udział członkowie Berliner Philharmoniker. Filharmonicy zagrali i tematycznie ułożyli programy, uzupełnione fragmentami z archiwum Digital Concert Hall.

Jako gościnny dyrygent występował m.in. z – Orkiestrą Symfoniczną w Vancouver, Staatskapelle Halle, Orkiestrą Symfoniczną w Hamburgu, Filharmonią w Sendai, Filharmonią w Neubrandenburgu, Pekińską Orkiestrą Symfoniczną, Melbourne Symphony Orchestra, Orchestre Philharmonique Luxembourg, Jena Philharmonic, zespołami Filharmoników Berlińskich, Karajan Academy Orchestra i Scharoun Ensemble Berlin. Występuje na najważniejszych festiwalach w Salzburgu i Baden-Baden, na Musikfest i MaerzMusik w Berlinie, na Musica Viva w Monachium i na Letnim Festiwalu w Meklemburgii-Pomorzu Przednim.