Bielska Orkiestra Cavatina – pod tą marką rozpoczęła swą działalność artystyczną fantastycznym koncertem 26 października br. Wielką przyjemnością było słuchanie młodych, ale już z wielkim doświadczeniem estradowym muzyków, którzy zaprezentowani w Cavatina Hall swój autorski program. Dzisiaj proponują nam utwory z literatury orkiestrowej wybitnych kompozytorów przełomu XIX i XX wieku. A więc muzyki epoki postromantycznej. Koncert poprowadzi, jako dyrygent – Maciej Tomasiewicz, a solistą w utworze Maxa Brucha będzie Piotr Gach.

Maciej Tomasiewicz – Absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie ukończył studia w specjalnościach: kompozycja i teoria muzyki oraz dyrygentura symfoniczno-operowa uzyskując stopień doktora sztuk muzycznych. Uczestniczył w  Mistrzowskich Kursach Dyrygenckich prowadzonych przez M. Dittricha, G. Chmurę, J. Kaspszyka czy L. Livingstona.

Był dwukrotnym beneficjentem programu Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca: Dyrygent-rezydent. Dotychczas asystował dyrygentom tej miary, co: G. Chmura, M. Halls, J. Kaspszyk, M. Klauza, Ch. König, A. Liebreich, J. Maksymiuk, L. Morlot, A. Wit. Jako asystent dyrygenta współpracował z NOSPR-em w Katowicach oraz Teatrem Wielkim w Łodzi.

Prowadził koncerty m. in. z Filharmonią Narodową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i prawie ze wszystkimi innymi orkiestrami symfonicznymi w Polsce. Współpracuje na stałe z Operą Śląską, w której poprowadził m.in. premiery baletowe: Szeherezada/Medea z muzyką M. Rimskiego-Korsakowa i S. Barbera, Sól Ziemi Czarnej z muzyką polskich kompozytorów, Sekret Requiem (w reżyserii M. Znanieckiego), a także wznowienie Toski G. Pucciniego, Dziadka do Orzechów P. Czajkowskiego, Barona Cygańskiego J. Straussa, Napoju miłosnego G. Donizettiego czy Strasznego dworu S. Moniuszki. W OiFP w Białymstoku poprowadził m. in. spektakle Carmen G. Bizeta oraz Turandot G. Pucciniego. W sezonie 2016-2017 współpracował, jako asystent dyrygenta, z Polską Orkiestrą Sinfonia Juventus. W latach 2019-2022 pełnił rolę asystenta dyrygenta i dyrektora artystycznego A. Boreyki w Filharmonii Narodowej. W 2021 roku otrzymał odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Od sezonu artystycznego 2022/2023 pełni rolę zastępcy Kierownika Muzycznego w Operze Śląskiej. 

Piotr Gach – wiolonczela

To jeden z młodych, wybijających się wiolonczelistów, kompozytorów i aranżerów muzycznych. Sam kiedyś o sobie powiedział: „uczyłem się śpiewać, ucząc się mówić”. Jako wiolonczelista współpracuje z wielomaorkiestrami, a zawodowo związany jest Radomską Orkiestrą Kameralną. Znany w Polsce i za granicą, jako kompozytor i aranżer muzyki etnicznej dla zespołu Etnos Ansamble, który współtworzy. Zespół ten to czterech wytrawnych instrumentalistów. Każdy z członków zespołu stanowi wyjątkową indywidualność i dysponuje własnymi doświadczeniami zdobywanymi w ramach rozmaitych projektów. Połączyła ich miłość do muzyki etnicznej, a więc tego, co piękne, proste, tętniące życiem i najbliższe duszy każdego człowieka. Wśród członków tego zespołu znajdziemy również nazwisko Konrada Merty – wybitnego akordeonisty, absolwenta bielskiej szkoły muzycznej. 

PROGRAM KONCERTU

1. Edward Grieg – Suita „Z czasów Holberga” op. 40. Powstała w 1884 roku z okazji 200-lecia urodzin Ludviga Holberga. Premiera miała miejsce w Bergen 12 marca 1885 roku. Dzieło zostało skomponowane specjalnie na uroczyść obchodzoną w całej Skandynawii, upamiętniającą największego komediopisarza Północy, z pochodzenia Norwega, L. Holberga. Grieg postanowił utrzymać ją w stylu muzycznym epoki, w jakiej żył Holberg. Swoją kompozycję nazywał „perukową”, aczkolwiek dzieło wykorzystywało jedynie dawne formy muzyczne, nawiązując wyraźnie do współczesnego nurtu neoromantyzmu w muzyce XIX w. Suita początkowo napisana na fortepian, później zinstrumentowana na orkiestrę smyczkową przez samego kompozytora, składa się z pięciu części:

– Preludium Allegro vivace oparte jest na trzytonowym motywie. Ta część suity nawiązuje do kompozycji Haendla, utrzymana jest w stylu muzyki XVIII-wiecznej.

– Sarabanda Andante espressivo, część bardzo dostojna, jest daleką stylizacją tańca, od którego wzięła nazwę.

– Gawot Allegretto – trio tego tańca ma wyraźnie nordycki charakter.

– Aria andante religioson nawiązuje do stylu Bacha, utwór utrzymany jest w charakterze romantycznej pieśni.

– Rigaudon Allegro con brio to część pełna lekkości starofrancuskiego tańca z Prowansji.

Czas trwania – 23 min.

2. Max Bruch – „Kol Nidrei” op. 47 na wiolonczele i orkiestrę symfoniczną. To utwór wyjątkowy w twórczości tego kompozytora. Dzieło niezwykłe, właściwie fantazja muzyczna. Nawiązuje do modlitwy żydowskiej unieważniającej przysięgi religijne, jednak tylko takie, które zostały złożone zbyt pochopnie oraz składane pod przymusem. bądź też całkiem nieświadomie. Modlitwa ta odmawiana jest przed wieczorem Jom Kipur. Przejmujący temat pierwszy, grany przez solistę po krótkim orkiestrowym wstępie opartym na kilku dźwiękach, jest jakby błaganiem o wybaczenie. Motyw pełen zadumy, bólu i rozterki przechodzi w łagodną postać wspólnego śpiewu wszystkich instrumentów, by pod koniec utworu, już w tonacji durowej, przymieść ulgę i poczucie wybaczenia.

Czas trwania – 11 min.

3. Gustaw Holst – Suita św. Pawła op. 29 nr 2, pierwotnie zatytułowana Suita in C. To czteroczęściowy utwór skomponowany w 1913 roku dla orkiestry szkolnej dziewcząt St. Paul’s w Hamersfeld. To niezwykle popularne dzieło na orkiestrę smyczkową. Ukończone w 1913 roku, ale opublikowane dopiero w 1922 roku ze względu na liczne poprawki w partyturze, które wprowadzał kompozytor. Swą nazwę wzięła od nazwy szkoły dla dziewcząt St. Paul’s w Hammersmith w Londynie, gdzie Holst był nauczycielem muzyki i dyrygentem szkolnej orkiestry od 1905 roku. Utwór skomponował w dowód wdzięczności za wybudowanie dla niego dźwiękoszczelnego studia muzycznego. Suita jest jednym z wielu utworów, które napisał dla uczniów tej szkoły.

Części:

– JIg – to rodzaj pieśni i tańca ludowego ze Szkocji, Irlandii i Anglii z okresu baroku.

– Ostinato – na stale powtarzanym motywie w drugich skrzypcach kompozytor bawi się motywami muzycznymi, przeprowadzając je przez wszystkie instrumenty, co doskonale obrazuje termin muzyczny „ostinato”, oznaczający wielokrotne powtarzanie struktury melodycznej.

– Intermezzo – to najbardziej melodyjna część utworu. Na tle akompaniamentu orkiestry granej pizzicato pojawia się nostalgiczna melodia przedzielana gwałtownie pojawiającymi się tutti ze zmianą tempa i dynamiki, by na zakończenie tej części kwartet solistów zagrał piękną melodię zakończoną wspólnym z orkiestrą dźwiękiem zgranym pizzicato.

– Finale – to znów barwny i energetyczny motyw nawiązujący do melodii tanecznych Szkocji, Anglii i Irlandii, by w ostatnich taktach utworu znów nas zaskoczyć pojawiającym się znienacka pięknym wolnym motywem  pierwszych skrzypiec.

Czas trwania 13 min.

Mieczysław Karłowicz – Serenada na smyczki op. 2.

W twórczości Karłowicza to jeden z pierwszych utworów orkiestrowych, które skomponował we wczesnej młodości. Od chwili jego stworzenia cieszy się wielką popularnością wśród orkiestr smyczkowych, jak i melomanów na całym świecie. Serenada op. 2 swoje prawykonanie miała 15 IV 1897 roku w Berlinie. Wykonała ją wówczas Berliner Philharmonisches Orchester pod dyrekcją H. Urbana. To utwór czteroczęściowy. Konstrukcja i koncepcja utworu wskazuje na zachwyt młodego Karłowicza twórczością Mozarta, Czajkowskiego, czy też Dvoráka. Po pierwszym wykonaniu publiczność i krytyka okrzyknęły go utworem wysoce awangardowym, mając na uwadze przeplatające się motywy liryczne z gwałtownymi zmianami temp, artykulacji i dynamiki. Szczególnie uroczymi są części środkowe: Romans i Walc. W drugiej części zachwyca nas przepiękna liryczna melodia prowadzona przez wiolonczelę, by w trzeciej części bawić nas walcem, który swoim pięknem prowokuje, by wstać z krzeseł i zatańczyć. A część finałowa to ukoronowanie utworu, który zmieniając się, jakby przewijając rolkę w kalejdoskopie, zaskakuje nas nowymi pomysłami melodycznymi, oczarowuje nas lirycznym wyrazem, tak charakterystycznym dla całej późniejszej twórczości Karłowicza.

Części:

– Marsz,

– Romans,

– Walc,

– Finał

Czas trwania: 23 min.